Kişinin ölümü veya gaipliğine (ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren durumlar içinde kaybolması) karar verilmesiyle, geride bıraktığı tüm menkul ve gayrimenkul malvarlığının akıbeti Miras Hukukunun konusunu oluşturur. Özellikle ölen kişinin ardında bıraktığı bir vasiyetname, yüklü borçlar, değerli malvarlıkları, mirasçı olmayan kişilere mal kaçırma kastıyla yapılan bağışlar ya da bırakılan malvarlığı gibi hususlar mirasçıların sosyo-ekonomik durumunu doğrudan doğruya etkilediğinden Miras Hukukundaki ayrıntılar büyük önem taşımaktadır.
Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Miras paylaşımının şekli, geriye miras bırakan kişinin vasiyetname sahibi olup olmamasına göre değişiklik gösterir. Hayattayken yasal şartlara uygun bir vasiyetname bırakan kişinin malvarlığı vasiyetnamesinde belirttiği şekilde paylaştırılır.
- Hayattayken vasiyetname düzenlemeyen Kişinin mirası ise eşinin hayatta olup olmamasına bakılarak paylaştırılır. Eşi hayatta ise ve alt soy (vefat edenin çocukları) ile birlikte mirasçı olursa, mirasın ¼’ü geride kalan eşe ait olacaktır. Mirasın kalan ¾’ü de çocuklar arasında eşit olarak paylaştırılır.
- Geride kalan eş, miras bırakanın annesi ve babası ile birlikte mirasçı olur ise, mirasın ½’si geride kalan eşin, kalan yarısı da miras bırakanın annesi ve babası arasında eşit olarak paylaştırılır.
- Geride kalan eş, miras bırakanın büyükannesi ve büyükbabası ile birlikte mirasçı olursa mirasın ¾’ü sağ kalan eşe verilir. Geriye kalan ¼ de miras bırakanın büyük annesi ve büyük babası arasında eşit olarak paylaştırılır. Miras bırakanın eşi hayatta değil ise miras varsa alt soy arasında yok ise üst soy arasında eşit olarak paylaştırılır.
Vasiyetnamesiz Mal Paylaşımı Nasıl Yapılır?
- Miras bırakan kişinin bir vasiyetname bırakmaması durumunda, miras paylaşımı geride kalan eşin Hayatta olup olmamasına göre değişiklik gösterir. Bununla birlikte, miras bırakan kişinin ölüme bağlı Sözleşme akdedip akdetmediği araştırılır. Her hangi bir atanmış mirasçı yok ise, miras paylaşımına başlanır. Geride kalan eş ile alt soy birlikte mirasçı ise, mirasın ¼’ü sağ kalan eşe, kalan miktar ise alt soy (çocuklar ve torunlar) arasında eşit olarak paylaştırılır.
- Sağ kalan eş, miras bırakanın anne ve babası ile birlikte mirasçı olursa, mirasın ½’si eşin kalan ½’si de anne baba ve onların altsoyu arasında eşit olarak paylaştırılır.
- Geride kalan eş, mirası bırakanın büyük anne ve büyük babası ile mirasçı olursa, bu durumda mirasın ¾’ünü alır. Geriye kalan pay bu büyük anne ve büyük baba arasında eşit olarak paylaştırılır.
Mirastan Kimler Pay Alabilir?
- Türk Hukuk sistemi içerisinde mirastan pay alacak kişiler belirlenirken zümre sistemi esas alınmıştır. Bu zümre sistemi içerisinde 3.zümreye kadar olan akrabalar miras bırakanın mirasından pay alabilirler.
- Zümre sistemi içerisinde 1. zümre miras bırakanın alt soyudur.
- Miras bırakan kişinin çocukları ile torunları 1. zümreyi oluşturur.
- Miras bırakan kişinin anne, babası, kardeşleri ve yeğenleri 2. zümreyi oluştururlar.
- Miras bırakan kişinin büyükannesi, büyükbabası, amca, dayı, hala ve teyze gibi akrabaları 3. zümreyi oluştururlar. Miras bırakan kişinin mirasından 3. zümreye kadar olan mirasçılar pay alabilirler. Bunun dışında kalan kimseler mirastan pay alamazlar.
- Yasal mirasçılar dışında, kan bağı bulunmayan kişiler vasiyetname yolu ile mirastan pay alabilirler. Bu surumun gerçekleşmesi için miras bırakanın hayattayken vasiyetname düzenlemesi gereklidir.
- Zümreler arasında kanuni bir sıra bulunmaktadır. 1.Zümreden mirasçılar hayatta ise 2. zümreden kişiler hak iddia edemezler.
Mirasta Saklı Pay Nedir, Kimleri Kapsar?
- Türk Hukuku, miras bırakanın malvarlığı üzerinde vasiyetname veyaölüme bağlı tasarrufla istediği gibi devirler yapmasını engellemeyi amaçlar. Miras bırakan kişinin bazı akrabalarının miras üzerinde saklı payı bulunmaktadır.
- Miras bırakan kişi, malvarlığı üzerindeki saklı paylara dokunmamak kaydıyla dilediği gibi tasarrufta bulunabilir. Saklı pay denilen oranları ise -mirastan çıkarılma hariç- başkasına devredemez. Devredilmesi halinde, saklı paylı olan mirasçılar dava açarak söz konusu devirleri iptal ettirebilirler.
- Saklı paylı mirasçıların kimler olduğu Türk Medeni Kanunu’nda belirtilmiştir. Miras bırakan kişinin geride kalan eş ve çocukları, torunları, anne ve babası saklı paylı mirasçılardır.
- Miras bırakan kişinin altsoyunun saklı payı, yasal miras payının ½’si, miras bırakan kişinin anne Ve babasının saklı payı yasal miras payının ¼’ü, geride kalan eşin saklı payı ise anne baba veya altsoy ile birlikte mirasçı olursa yasal miras payının ¾’ü, diğer hallerde ise yasal miras payının tamamıdır. Miras bırakan kişinin kardeşlerinin miras üzerindeki saklı payı ise yapılan kanun değişikliği ile kaldırılmıştır.
Mirasçılıktan Çıkarma Nedir?
- Saklı paylı mirasçılar, medeni kanunda belirtilen bir takım uygunsuz davranışlarda bulunmaları durumunda, miras bırakan kişi tarafından mirastan çıkarılabilirler.
- Saklı paylı olan mirasçılar miras bırakan kişiye veya yakınlarına karşı ağır bir suç işlerse Veya aile üyelerine karşı aile hukukundan doğan ödevlerini yerine getirmez ise miras bırakan tarafından mirasçılıktan çıkarılabilirler.
- Mirastan çıkarılan saklı paylı mirasçı mirastan pay alamaz ve tenkis davası da açamaz. Mirasçılıktan çıkarılan bu saklı paylı mirasçının payı altsoyu var ise ona geçer. Altsoy yok ise diğer mirasçılar arasında eşit oranda paylaştırılır. Miras bırakan mirastan çıkarma sebebini açıkça belirtmelidir. Aksi halde çıkarma işlemi geçersiz olur.
Ölünceye Kadar Bakım Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
- Miras bırakan kişi hayattayken yapacağı bir sözleşme ile malvarlığını ölünceye kadar bakması koşulu ile 3. kişiye devredebilir. Söz konusu 3. kişi yasal mirasçı olabileceği gibi atanmış mirasçı da olabilir.
- Sözleşme ile miras bırakan kişi bir malvarlığını bakım yapacak kişiye devretme, bakım yapacak kişi ise miras bırakan kişiye ölünceye kadar bakma taahhüdü altına girer.
- Ölünceye kadar bakım sözleşmesi Resmi olarak düzenlenmek zorundadır. Miras bırakan kişi, iki tanık eşliğinde noter veya sulh hukuk hâkimliğine başvurarak sözleşmeyi düzenletebilir.
Reddi Miras Nedir?
- Yasal veya atanmış mirasçıların kanuni mirası reddetme hakkı bulunmaktadır. Mirasçılar, miras bırakan kişi ile aralarındaki husumetten dolayı veya miras bırakanın malvarlığının borca batık olmasından dolayı oluşacak mirası istemeyebilirler.
- Mirasçılar miras bırakan kişinin ölümü ile birlikte mirasçı olduklarını öğrendikleri tarihten itibaren 3 ay süreyle mirası reddedebilirler. Ret beyanı yazılı veya sözlü olarak sulh hukuk hâkimine yapılmalıdır. Aksi halde geçersiz olur.
- Miras bırakanın malvarlığı borca batık ise mirasçıların irade beyanına lüzum kalmadan otomatik olarak miras reddedilmiş sayılır.
- Miras en yakın mirasçıların tamamı tarafından reddedilirse sulh hukuk hâkimi mirası iflas hükümlerine göre tasfiye eder. Tasfiyenin ardından bir malvarlığı değeri kalmış ise mirasçılara dağıtılır.
Mirasçılık Belgesi Nedir?
- Miras bırakan kişinin ölümü ile ardında kimlerin mirasçı olduğunu gösterir belgeye mirasçılık belgesi adı verilir. Mirasçılık belgesinin diğer adı veraset ilamıdır.
- Mirasçılık belgesinin çıkarılması için tek bir mirasçının dahi başvurusu yeterlidir. Mirasçılık belgesini sadece yasal mirasçılar değil atanmış mirasçılar da talep edebilirler.
Miras Bırakanın Sağlığında Yaptığı Paylaştırmaya Karşı Ne Yapılabilir?
- Miras bırakan sağlığında yaptığı paylaşımlar ile saklı paylı mirasçıların haklarını azaltmış veya yok etmiş ise bu saklı paylı mirasçılar tenkis davası adı verilen bir dava açarak bu paylaşımların kendileri ile alakalı kısmını iptal ettirebilirler.
- Saklı paylı mirasçı sadece saklı payına ilişkin bölümü dava edebilir. Bunun dışında kalan oranlar üzerinde eğer paylaşım hukuka uygun ise müdahale edemez. Dava -mirasçı zararını öğrendikten itibaren- açılmalıdır.
Vasiyetname Nasıl Hazırlanır?
- Vasiyetnameler sözlü, el yazılı ve resmi şekilde olmak üzere üç türlü hazırlanabilir.
- Sözlü vasiyetname:Çok ender görülür. Olağanüstü durumların olması aranır. Mirasçı yanındaki iki tanığa sözlü olarak vasiyette bulunur. Sözlü vasiyet tanıklar tarafından yazıya çevrilir. Bu yazıyı sulh hâkimine teslim etmeleri gerekir. Tanıkların okuryazar olmaları şartı aranır.
- El yazılı vasiyetname:Miras bırakan tarafından baştan sonra kendi el yazısıyla yazılan vasiyet türüdür. Bu vasiyet türünün bir mahkemeye sunulma zorunluluğu bulunmamaktadır. Tek şart, baştan sona el yazısı ile yazılması ve yazıya tarih atılmasıdır. Bu iki şarttan biri gerçekleşmez ise vasiyet geçersiz sayılır.
- Resmi vasiyetname:Kişinin okuma yazma bilip bilmemesine göre iki şekilde yapılır. Okuma yazma bilenler tarafından hazırlanan resmi vasiyetname notere veya sulh hukuk hâkimliğine sunularak onaylanır. Bu onaylama işlemi tarih belirtilerek yapılmak zorundadır.
- Onayın ardından resmi vasiyet iki tanık huzurunda tekrar okunur ve tanıkların imzası ile geçerli hale gelir.
- Okuma yazma bilmeyenlerin vasiyetnamesinde, miras bırakan kişi taleplerini vasiyet memuruna bildirir. Memur bu doğrultuda bir vasiyetname hazırlar ve tanıkların önünde miras bırakan kişiye okur. Miras bırakan kişinin onaylaması ve memur ile tanıkların imzalaması ile vasiyetname geçerli hale gelir.
Veraset İlamı İle İlgili Davalar
- Veraset İlamı(Mirasçılık Belgesi) Verilmesi İstemi
- Veraset İlamının İptali Davası
Muris Muvazaası Sebebiyle Tapu İptali Ve Tescil Davaları
Terekenin Taksimi İle İlgili Davalar
- Terekenin Taksimi (Mirasın Paylaşılması Davası)
- Mirasçılar Arasında Taksim, Trampa Ve Bağışlamadan Doğan Uyuşmazlıklar
- Taksimin Feshi İstemi (Taksim Sözleşmesinin Bozulması Davası)
- Mirasın Reddi İle İlgili Davalar
- Mirasın Reddi Davası (TMK. Madde 605 Ve Devamı)
- Reddin İptali Davası (TMK. Madde 617)
Koruma Önlemleriyle İlgili Davalar
- Tereke Tespiti Ve Terekenin Defterinin Tutulması İstemi
- Terekenin Mühürlenmesi İstemi
- Miras Ortaklığına Temsilci Atanması İstemi
Vakıfla İlgili Miras Hukuku Davaları
Vakfa Yapılan Tasarrufun Tenkisi İstemi
- Vakfın Tescilinin Mirasçılar Tarafından İptali Davası
Miras İntikal İşlemleri
Tenkis Davası
Mirasta Denkleştirme Davası
Miras Sebebiyle İstihkak Davası
Mirasçılıktan Iskatın (Çıkartmanın) İptali Davası
Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali Davası
Mirasta Defter Tutulması Talebi
Terekede Resmi Tasfiye İstemi
Elbirliği Halinde Mülkiyetin Müşterek Mülkiyete Çevrilmesi İstemi
Zirai Taşınmazın Mirasçılardan Birine Özgülenmesi İstemi
Miras Sözleşmesinin Düzenlenmesi
Miras Sözleşmesiyle Bağdaşmayan Tasarrufların İptali Davası
İstirdat (Geri Alma) Davası
Vasiyetname Düzenlenmesi
Vasiyetin Yerine Getirilmesi Davası
Vasiyet Alacaklısının Koruma Önlemlerinin Alınması Talebi
Mirasçının Alacaklısının Kayyım Atanması
Tereke Alacaklılarının Mirastan Feragat Eden Mirasçıya Karşı Açtığı Dava
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Düzenlenmesi
Ölünceye Kadar Bakım Sözleşmesinin Düzenlenmesi
Ölünceye Kadar Bakım Sözleşmesinden Kaynaklanan Tapu İptali Ve Tescil Davaları
İnanç Sözleşmelerinden Kaynaklanan Tapu İptali Ve Tescil Davaları
Vasiyetnamenin Açılması Ve İlgilileri Okunup Tebliğ Edilmesi Talepli Davalar
Miras Payı Sözleşmesinin Geçersizlinin Tespiti Davaları
Gaiplik Kararı Verilecek Miras Payının Teslim Edilmesi İstemli Davalar
Mirasta Yoksunluğun Tespiti İstemli Davalar
Mirasın Resmen Yönetilmesine Karar Verilmesi Istemli Davalar
Mirasın Reddinin Iptali Davaları
Elbirliği Mülkiyetin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi
Miras Payının Terkini
Daha fazla bilgi almak için info@baykurthukuk.com.tr adresine başvurabilirsiniz.